काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो दुई महिनामा साढे ९४ अर्ब रुपैयाँ सरकारी ऋण थपिएको छ । सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयको मासिक प्रतिवेदनअनुसार गएको साउन र भदौमा मात्र सार्वजनिक ऋण ९४ अर्ब ५२ करोड रुपैयाँ थपिएको हो ।
ऋण व्यवस्थापन कार्यालयका अनुसार यो आर्थिक वर्षको सुरुवातमा सार्वजनिक ऋण २४ खर्ब ३४ अर्ब ९ करोड रुपैयाँको स्तरमा थियो जुन भदौ मसान्तसम्ममा २५ खर्ब २८ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । कूल सार्वजनिक ऋण मुलुकको कूल गार्हस्थ्य उत्पादन (जिडिपी) को ४४.३२ प्रतिशतमा पुगेको छ ।
आन्तरिक ऋणको स्थिति
चालु आर्थिक वर्षको सुरुवातमा आन्तरिक ऋण ११ खर्ब ८० अर्ब ९० करोड रुपैयाँ थियो। भदौ मसान्तसम्ममा यो १२ खर्ब ३५ अर्ब ९० करोड रुपैयाँमा पुगेको छ । जिडिपीका आधारमा आन्तरिक ऋणको अनुपात २१.६६ प्रतिशत रहेको छ । यो अवधिमा सरकारले ९० अर्ब रुपैयाँ आन्तरिक ऋण उठाएको छ भने ३५ अर्ब रुपैयाँको ऋण तिर्दै छ ।
बाह्य ऋणको विवरण
बाह्य ऋणको स्थिति पनि चासोको विषय हो । भदौ मसान्तसम्म तिर्न बाँकी बाह्य ऋण १२ खर्ब ९२ अर्ब ७१ करोड रुपैयाँ रहेको छ । चालु आर्थिक वर्षको सुरुवातमा बाह्य ऋण १२ खर्ब ५३ अर्ब १९ करोड रुपैयाँ थियो । पछिल्लो दुई महिनामा सरकारले बाह्य ऋणको ब्याज र साँवा भुक्तानीमा १४ अर्ब ५ करोड रुपैयाँ खर्च गरेको छ, र यसै अवधिमा ४ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ बाह्य ऋण थपेको छ । बाह्य ऋणको अनुपात जिडिपीको २२.६६ प्रतिशतमा रहेको छ ।
ऋण उठाउने लक्ष्य
चालु आर्थिक वर्षका लागि सरकारले ५ खर्ब ४७ अर्ब रुपैयाँको सार्वजनिक ऋण उठाउने लक्ष्य राखेको छ । भदौ मसान्तसम्ममा १ खर्ब ४ अर्ब ५ करोड रुपैयाँ ऋण उठाइसकेको सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयका उपसचिव प्रकाश पुडासैनीले जानकारी दिएका छन् । यो वार्षिक लक्ष्यको तुलनामा प्राप्ति १८.६६ प्रतिशतमा रहेको छ।
साँवा र ब्याज भुक्तानी
सरकारले चालु आर्थिक वर्षका लागि सार्वजनिक ऋणको साँवा र ब्याज भुक्तानी गर्न ४ खर्ब २ अर्ब रुपैयाँको बजेट छुट्याएको छ। भदौ मसान्तसम्ममा ४७ अर्ब ७१ करोड ५१ लाख रुपैयाँको ब्याज भुक्तानी भइसकेको छ । यो अवधि भित्रको ब्याज भुक्तानी वार्षिक बजेट विनियोजनको आधारमा ११.८४ प्रतिशतमा रहेको छ । जिडिपीका आधारमा यो कुल ऋण सेवा खर्च शून्य दशमलव ८४ प्रतिशतमा परेको छ ।
संक्षेपमा, चालु आर्थिक वर्षका प्रारम्भिक दुई महिनामा सरकारले ऋणको स्तरमा उल्लेखनीय वृद्धि देखाएको छ, जसले अर्थतन्त्रमा विभिन्न चुनौतीहरू र सुधारको आवश्यकता देखाउँछ ।
